Tadil / Kelimelerin Dünyasına Yolculuk

Başlığı yanlış yazdığımı düşünen arkadaşlarım olacaktır. Yok. Ne yazdığımın farkındayım siz de doğru okuduz “tatil” değil “tadil”. Adı tatil denilen bu zaman diliminde, bu sözcüğü yazmanın tam vaktidir diye düşündüm ve sıvadım kolları. Okuyunca nedenini siz de anlayacak, bana hak vereceksiniz.

Okullar yok ya şimdi, haliyle sabah erkenden kalkma, okul formasını giyme, çantayı sırta takma ve yollara düşme telaşı da yok. Öyleyse herkes sizin tatilde olduğunuzu söylüyordur. Doğru. Üstüne bir de söylene söylene dilimize yer etmiş “yaz tatili” sözü var ki sormayın gitsin. Bunun neresi yanlış ki diye düşünenleriniz olursa onu da hemen cevaplayayım.

Önceden size tatil kelimesinin anlamını açıkladığımda da söylemiştim tatil “atâletten” gelir o da “âtıl” kelimesiyle aynı anlamı taşır yani; işe yaramamak, boş, faaliyet dışı kalma demektir. 

Düşünsenize sırf okul hayatınız devam etmiyor diye siz kendinize bu izahı yakıştırıyor musunuz? 

Bence sizin gibi okumayı araştırmayı seven, merak edip merak ettiği şeylerin peşine düşen arkadaşlar, bu kelimenin muhatabı olamaz. Yani büyük haksızlık olur. 

Sizler belki yorucu ve tempolu bir zamanın ardından biraz dinleniyorsunuzdur ya da yanlış olduğunu düşündüğünüz ne varsa onları düzeltip, değiştirme yoluna giriyorsunuzdur. Buna da olsa olsa “tadil” denir. Hani ustaların yaptığı işlerden bildiğimiz tamirat kelimesinin hemen ardından işittiğimiz “tâdilat” kelimesinin kısasıdır “tadil”. Değişiklik, düzeltme, yeniden biçimlendirme demektir. 

Kelimelerin anlamlarını bilmek işte bu yüzden çok önemli. Araştırmazsak ve bilinçlenmezsek farkında olmadan daha çok kelimenin altında eziliriz arkadaşlar. 

İster misiniz büyük küçük demeden hepimiz bu kelimenin hakkını verelim? Yıllarca bize “tatil zamanı” diye öğretilen bu mevsimi “tadil zamanı” olarak düzeltelim?