Çikolata / Kelimelerin Dünyasına Yolculuk

Bir orman düşünün. Bilindik orman hayallerini bir kenara bırakın ama. İçine yalnızca çocukların girebildiği, envaiçeşit kuşların, türlü türlü meyve ağaçlarının olduğu, gönlünüzce koşup oynayabildiğiniz, uçsuz bucaksız, yemyeşil bir orman... Veee bu ormanın içinde yalnızca çocukların görebildiği, şırıl şırıl akan bir şelale... Ama içinden su değil çikolata akan bir şelale olsun... 

Nasıl fikir ama? Hadi çekinmeyin, söyleyin, canınız istediğinde gidip kova kova doldurabileceğiniz bir çikolata şelalesi olsa fena mı olurdu? Her gün yesek bıkmak nedir bilmeyiz yalan mı? Acaba çocukken çikolatayla kandırılmaya alışmış olmak mı bizi çikolataya bu denli müptela etti dersiniz? Sahi, çocuklar başta olmak üzere şu çikolatayı niye bu kadar çok sever insan? İlk kim bulmuştur da hayatımıza sokmuştur şu çikolatayı acaba var mı bileniniz?

Madem bu ay, Dünya Çikolata Günü’nü içinde misafir ediyor; biz de hakkını verelim istedim ve ben bütün bu soruların cevaplarını hatta daha da şaşıracağınız şeyleri sizler için araştırdım. Meraklısı buyursun gelsin.

İster kavanozda ister pakette ister dondurma ya da kurabiyenin içinde isterse de pastanın süsünde yer alır. Canı nerede bulunmak isterse oraya gidip saltanatını kurar ve gittiği yere hep çok yakışır. Abartmıyorum, çikolata açık ara ile dünyanın en sevilen yiyeceği hükmünde. Öyle etkili ki sanki gezegenimizi ele geçirmiş durumda. En basitinden bizim kültürümüzde düğünde, doğumda, bayramda hediye edilir; kutlamaların baş tacıdır.

Bu lezzetli ikramın eskiden kullanım yerleri ise çok daha başkaymış. Bir kere çikolatanın kökeni altı bin yıl öncesine dayandığı için bütün dünyayı etkisi altına almayı başarmış. İlk önce Güney Amerika’da Amazon ormanlarının derinliklerinde büyüyen sıra dışı ağaçların garip görünümlü yamru yumru kabuğu olan kakao meyvelerinin içinde yattığı tespit edilmiş. Uzun yıllar çikolata sıvı olarak tüketilmiş, kalıplara koyulup katı hâle gelmesi de yıllar almış. 

Antik dönemlerde kap kacak yapımına ilham kaynağı olmuş, dört binli yıllarda o günün güçlü devletleri için bugünün petrolü gibi muamele görmüş. İspanya Krallığı ve birçok imparatorluğun gücüne güç katmış. Şaka değil, çikolatanın ham maddesi olan kakaoyu içinde barındıran bir ağacı verip bir ev alabildiğinizi düşünsenize? Hatta öyle bir dönem gelmiş ki saraylarda koca koca kasalarda mücevherlerle birlikte saklanacak kadar kıymetlenmiş çikolata. Bitti mi, bitmedi! Salgın zamanlarında hastalığın reçetesi konumunda olan çikolata, vaktiyle İngiltere’de romatizma, baş ağrıları, böbrek yetmezliğinin tedavisinde hatta saç kaybı için bile ilaç olarak kullanılmış. Bin beş yüzlü yıllarda kimsenin sahip olamadığı altın kadar değerli olan bir ticari mal hâline dönüşmüş. İspanya’nın sınırlarını genişleten, ikinci dünya savaşında askerleri tok tutan, güçlendiren, savaşları kazanmada yardımcı olan, mutfaklardan bildiğimiz mikrodalgayı icat eden, hatta yağmur ormanlarını kurtarabilecek etkisi olan yiyecekmiş. Şaşırdınız değil mi? “Sen neymişsin be abi!” şarkısı sizin de kulağınızda yankılanıyor sanki değil mi? Ben duyunca epey bir şaşırdım çünkü. 

Hadi, biraz da günümüze gelelim arkadaşlar. Araştırmacılar, kakaonun içerdiği beş yüzden fazla doğal kimyasal bileşik olduğunu tespit etmiş. Bunlardan en bilineni mutluluk hormonu. Her bir ısırıkta vücudumuza mutluluk hormonu yayıldığından insan biraz da bundan çikolatayı tercih ediyormuş.

İyi hoş güzel de bunlar hep çikolatanın faydalı yanları dediğinizi duyar gibiyim. Bir de zararları var elbette. Limiti aşıp tüketirsek işte o fena. Çikolatanın ölçüsüz kullanımlarda obeziteden tutun da depresyona kadar birçok soruna sebep olabildiği de kulağınıza küpe olsun, ona göre tüketin.

Tarihi önemini o kadar uzun anlattık, tadından bahsetmek en sona kaldı. E çikolatanın üzerine yazılan onca şiirin, şarkının olduğunu düşünecek olursak tadı hepinizin malûmu. Diyeceğim şu ki, çikolatanın lezzetli bir yiyecekten fazlası olduğunda sanırım artık hepimiz hemfikiriz. Bundan böyle ısırdığınız her çikolata parçasını bunları düşünerek yiyin derim.