Bu Balıklar Çok Çarpıcı

Güney Amerika’nın kuzeyindeki Amazon ve Orinoko nehirlerinin kollarından birinde sessiz sessiz akan bulanık tatlı suyun içinde, pulsuz, yılana benzeyen ama ne yılan ne de yılan balığı olan, bir-iki metre uzunluğunda garip bir yaratık, şöyle bi kımıldanarak, uyuduğu otların arasından yağ gibi kayıp, ortalığa çıktı.

Bu bir Electrophorus Electricus balığıydı, yani Elektrikli Yılan Balığı! Karnı çok acıkmıştı ve ne zaman karnı acıksa çok gergin olurdu.

Electrophorus Electricus, “Çarpacak bir adam arıyorum çarpacaaaak! Kurbağa da olabilir…” diye diye sağa sola bakınırken, hava almak için suyun üzerine doğru yüzüp başını sudan dışarıya çıkardı.

Çünkü bu garip hayvan arada bir sudan dışarı çıkmalı ve hava yutmalıydı.

O da ne? Tombul bir kurbağa, dertsiz tasasız yüzmekte ve ağzına su doldurup oraya buraya “pürt! pürt!” püskürtmekte...

Electrophorus Electricus heyecanla:

“İşte öğle yemeğim!” dedi.

Fakat bu kurbağa kısmısı pek çevik hayvanlardı.

Bir kurbağayı yakalayıp yutmak için ya çok hızlı hareket edebilmeli ya da çok özel bir silaha sahip olmalıydı...

Ve Electrophorus Electricus’un, yaratılıştan gelen, Allah vergisi, olağanüstü bir silahı vardı: ELEKTROŞOK TABANCASI!

Electrophorus Electricus, usul usul kurbağaya doğru yanaştı; av ile avcı arasındaki mesafe iki metreye kadar indi...

Kurbağa biraz huylandıysa da, su püskürtme oyununun eğlencesine kendisini çok kaptırdığı için, sağında solunda kımıldanan ot ve yapraklardan yeteri kadar tedirgin olmadı...

Oysa olmalıydı... Tam aşağısında iri bir elektrikli yılan balığı, kurbağanın tombul bacaklarına doğru korkunç silahını ateşlemek üzereydi...

…

Erişkin bir Elektrikli yılan balığı, 2,5 metre uzunluğunda ve 20-25 kilo ağırlığında olabilir. Uzun ve ince bir vücuda sahip oldukları halde aslında yılan balıkları ile akrabalıkları yoktur.

Vücutlarında elektrik üreten üç çift organ vardır. Ağırlıklarının büyük bir kısmı ve boylarının neredeyse tamamını bu ‘elektrik santralleri’ oluşturur. Bu elektrik organları çok sayıda yassı hücreden (elektrosit) oluşmaktadır. Bu hücreler birbirlerine elektrik devreleri gibi bağlıdır...

Bu ilginç balığın kuyruğu ise başlı başına bir güç santrali gibi yaratılmıştır. Yan yana dizilmiş 70 çubuk şeklindeki elektrik üreteçlerinin her biri, elektrik üretebilen 10.000 minik organcıktan oluşur.

Elektrikli yılan balığı, vücudundaki bunca elektrik organının gücünü istediği zaman birleştirir ve hedefine doğru ateşler.

Ortalama 650 volta kadar çıkan güçlü bir elektrik şoku, 2 metre ötedeki bir atı bayıltmaya yeter. Bu olağanüstü güç, şu an evimizdeki prizlerde bulunan elektrik enerjisinden 2-3 kat daha fazladır.

Peki bir elektrikli yılan balığı ile telefonunuzu şarj edebilir misiniz? Ya da bilgisayarınızı çalıştırabilir misiniz?

Hayır! Çünkü balık, elektrik gücünü saniyenin binde biri gibi kısa bir süre içinde kullanır. Ancak bunu arka arkaya defalarca yapabilir. Bu süre bir kurbağayı kızartmaya, bir kapiparayı kendinden geçirmeye, alligatör familyasının en iri üyelerinden olan bir kaymanı, “Bi daha mı buralara gelirim tövbe!” demeye, bir insanı acıdan ağlatıp zırlatmaya, Amazon nehirlerinin küçük katilleri olan piranaların o keskin dişlerini birbirine geçirmeye, yarım kilo balığı aynı anda pişirmeye yeter...

Amazon ormanlarında yaşayan yerliler bu korkutucu hayvandan adeta nefret ederler.

Kertenkeleler, kurbağalar hatta timsahlar ise, onun bulunduğu gölcüklerde yaşamaktansa, tası tarağı toplayıp kırk yılda bi damla yağmur yağmayan Atacama çölüne göç etmeyi yeğlerler.

Onunla arkadaş olmak mı? Şaka mı yapıyorsunuz!? Kim, her tokalaştığında, kendisine kalp krizi geçirtecek bir arkadaşı olsun ister?

Sokmayan, ısırmayan fakat çok pis çarpan bu tuhaf yaratıkları kimse sevmez. Onların da kendilerini sevdirmek gibi bir dertleri yoktur zaten...

Peki böylesine büyük bir güç, elektrikli yılan balığına neden zarar vermez?

Hem de suyun içinde!

Biliyorsunuz su ve elektriğin birlikteliği için pek iyi şeyler söylemezler. Çünkü su, elektrik için çok iyi bir iletkendir.

Bir elektrikli yılanbalığı suyun içinde şok tabancasını ateşlediğinde elbette etrafını saran su, elektrik şokundan kendisinin de etkilenmesine sebep olmalıydı ama olmaz. Çünkü bu balıkların özel yağlı derileri ve sinirleri etrafındaki özel dokuları tıpkı, içinden elektrik akımı geçen bakır tellerin etrafına sarılan plastik kılıf gibi, yalıtım sağlar ve böylece balık, avımı çarpayım derken kendi çarpılmaz...

Afrikalı elektrikli kedi balığı

Afrika’nın tropikal bölgelerindeki tatlı sularda yaşayan kedi balıkları da elektrik şoku ile avlanan ve kendini koruyan acayip hayvanlardandır. Derilerinin altındaki jöle kıvamındaki elektrik organları ile 350-400 voltluk elektrik şoku üretirler. Yumurtadan yeni çıkmış iki üç santimlik yavru kedi balıkları bile 10 voltluk bir elektrik üretme kapasitesine sahiptir. Eh bu da, yavrucağızı öyle kolay bir lokma olmaktan çıkarmaya yeter...

“Tuzlu su çarpanları”

Şu attığım ara başlık ile, sanırım oşinografi bilimine yeni bir tanım kazandırmış oldum!

Tatlı sularda olduğu gibi tuzlu deniz ve okyanus sularında yaşayan “fevkalade çarpıcı balıklar” da vardır. En meşhuru Uyuşturanbalığıgiller familyasından olan torpido balıklarıdır.

Torpido balıklarının yamyassı vücutları vardır. Sığ sularda günün çoğunu kumların üzerine serilmiş yatarak geçiren bu balıkların üzerine basanlar, bastıklarına ve basacaklarına pişman olurlar. Çünkü ansızın müthiş bir elektrik şoku ile acıdan kıvrım kıvrım kıvranmaya başlarlar.

Torpido balıklarının vücutlarında, elektrik plakaları adı verilen böbrek şeklinde iki organ vardır. Bu organlar tıpkı piller gibi çalışır...

Balık, bu pillerdeki elektrik gücünü, gerektiğinde etrafta gezinen şaşkın küçük deniz canlılarını çarpıp sersemletmek ve yemek için anında üzerlerine boşaltır...

Tabii bir de güneşbaşınageçmişgiller familyasının, bastığıyerebakmayanlar sınıfından bazı talihsizler de, torpido balığının çarpıcı lezzetini tadarak, “gelgelburasıboyugeçmiyo” ya da “topuatsanabanatopu!” gibi sesler çıkarıp, neşe içinde eğlendikleri sahillerden, “yandımanamyandımanam” diye bağırarak, acı içinde ayrılırlar!

Dikkatli olmak lazım!..