Bulunduğu bölgenin ekolojik şartları yüzünden yalnızca belirli bölgede yaşayan/yetişen, dünyanın başka yerinde yaşama/yetişme ihtimali olmayan, yöreye özgü hayvan/bitki türüne ENDEMİK denir.
Ülkemiz endemik bitkiler açısından oldukça zengindir. Öyle ki her üç bitkiden biri ülkemize özeldir diyebiliriz. Yani Türkiye’ye özgü yaklaşık 3500 endemik bitki bulunmaktadır. İşte bu yazımızda bu endemik bitkilerden birisi olan Sarıkız çayından bahsedeceğiz.
KÜNYE
Familya / Aile: Lamiaceae / Ballıbabagiller
Tür: Sideritis trojana Bornm.
Türkçe / Yöresel İsim: Sarıkız çayı, Kazdağı çayı, Dağ çayı
Sarıkız Çayı’nın Genel Özellikleri:
Basit ya da az dallanmış gövdelere sahip, 20-60 cm boyunda çok yıllık bir bitkidir. Alt ve orta gövde yaprakları dikdörtgensi ila mızraksı şekillerdedir. Çiçekleri sarı renklidir. Çiçeğin iç kısımlarında kahverengi çizgiler vardır.
Çiçeklenme dönemi: Temmuz-Ağustos.
Yayılış Ortamı/Alanı: Dünya’da sadece Türkiye’de bulunan bu bitki, ülkemizde de sadece Kaz Dağı’nın 1500-1720 m’leri arasındaki kayalık yamaçlarında oldukça dar bir alanda yayılış gösterir. Bu nedenle Dünya Doğal Hayatı Koruma Birliği (IUCN) tarafından, nesli tehlikede olan (EN) türler arasına alınmıştır.
Bitkinin toplanması yasak olmasına rağmen halk arasında zaman zaman toprak üstü kısımları toplanıp mide rahatsızlıkları, soğuk algınlığı, boğaz ağrısı ve karın ağrısında çay olarak içilir.
Ancak soyu tehlike altında olan bu tür endemik canlıları doğadan toplamamalıyız, korumalıyız. İlla şifalı özelliklerinden yararlanmak istiyorsak bu türlerin tehlike altında olmayan geniş yayılışlı benzer türlerini kullanmalıyız. Unutmayalım ki bu biyolojik zenginliklerimiz bize miras değil emanettir.
Şimdi Birlikte Düşünelim
Her canlı, sonsuz ilim sahibi Allah tarafından o bitkiye özel bir çevreye yerleştirilmiştir. Her canlı gibi endemik bitkiler de kendilerine verilen sınırlar içerisinde tabiatta yaşama kabiliyetini gösterir ve hayatını devam ettirir. Yani Yüce Yaratan, Sarıkız çayı bitkisi gibi tüm endemik bitkileri hususi iltifatıyla var etmiş benzerlerinden ayırmıştır.
Sesini Yükselt!
Senin bulunduğun çevrede bu bitkiden var mı? Ya da başka endemik bitki?.. Haydi resmini çek, alttaki senin alanına yükle ve çevrenle paylaş!..
Yorum yapabilmek için giriş yapınız