Bu Kadar Uyku Yeter

Merhaba arkadaşlar! Kış bitti, artık baharı her yönden hissediyoruz. Bu arada ortalıktan kaybolan bazı hayvanlar tekrar etrafta dolaşmaya başladı. Peki onlar neredeydi? Evet, uzun bir uyku çekmişlerdi…

Çünkü havalar soğuyunca ve yiyecek bulma imkanları kaybolunca hayvanlar en mantıklı seçenek olan kış uykusuna yatarlar. Elbette hayvanlar buna mantık yürüterek karar vermezler; çünkü hayvanların bir sonuca ulaşmak için plan yapıp, bu planı adım adım uygulayacak akılları yoktur.

Peki bu kadar akıllıca işleri nasıl mı yapıyorlar? Sevk-i ilâhi ile; yani onları yaratan Allah, onları ihtiyaçlarına göre yönlendiriyor ve akıllı olmadıkları halde onlara akıllıca işler yaptırıyor…

Biz de bazen hayvanların yaptığı harika işlere bakıp şaşırıyoruz, “bunu ben bile düşünemezdim” diyoruz. Ama hayvanlar karşısında ezilmeye de gerek yok. Çünkü o işleri onlara Allah yaptırıyor, o çözümleri Allah bulduruyor. Yani tüm harika işlerin asıl yaratanı, yaptıranı, sahibi Allah… O harikaları yaratan, o sürprizleri bizim için hazırlayan hep Allah. İşte biz Müslümanlar da güzel bir şey gördüğümüzde bu sebeple “maşallah” yani “Allah ne güzel yapmış, yaratmış” diyoruz.

Şimdi istersen, bazı uykucu hayvanları yakından tanımadan önce “uykunun önemini” hatırlayalım:

Uyku Neden Gerekli?

Tıpkı bizim gibi, hayvanların da uykuya ihtiyacı vardır. Uyku, vücudumuzun dinlenmesi, tamir olması ve enerji toplaması için çok önemlidir. Bazı hayvanlar, kışın yiyecek bulmakta zorlandıkları veya havalar çok soğuk olduğu için uzun bir uykuya yatarlar. Bizim “kış uykusu” dediğimiz bu “mucize uyku” sayesinde, bahar gelene kadar hayatta kalabilirler.

Hayvanlar kış uykusuna yatmadan önce iyice beslenirler ve vücutlarında yağ depolarlar. Kış uykusu sırasında kalp atışları yavaşlar ve vücut sıcaklıkları düşer.

Kim Bu Uykucu Hayvanlar?

Ayılar:

Kış uykusundan ilk uyananlardan biri ayılardır. Baharın ilk ışıklarıyla mağaralarından çıkarlar ve çok acıkmışlardır.

Biliyor musunuz; bir ayı kış uykusundayken hiç yemek yemez, tuvaletini yapmaz ve hatta su bile içmez! Bu nasıl oluyor dersen? Onu mışıl mışıl uyutan Allah, onun vücudunu da buna uygun özelliklerle yaratıyor ve onların vücutlarında depolanan yağlar kullanılarak gerekli enerji üretiliyor.

Ayılar, kış uykusuna yatmadan önce çok fazla yemek yerler ve vücutlarında kalın bir yağ tabakası birikir. Yani bildiğiniz obez olurlar. Bu yağ tabakası da kış boyunca onlara enerji sağlar.

“Ayılar kış uykusunda horlar mı?” diye merak edersen, evet, bazen horlayabilirler! Ama bu horlama mağara duvarlarını titretecek şiddette değil. Hafif bir mırıltı gibi olur…

Sincaplar:

Sincaplar, kış uykusu için yuvalarında bir sürü yiyecek saklarlar. Fındık, ceviz, tohum.. adeta bir kışlık erzak deposu olur! Sevimli sincaplar, kış uykusu boyunca ara sıra uyanıp depoladıkları bu yiyeceklerden yerler.

Minik sincaplar, toprağa gömerek kış için sakladıkları fındık ve benzeri tohumları bulmakta usta olsalar da bazen sakladıkları yerleri unuturlar! Ama bunlar boşa gitmez, o tohumlardan yeni ağaçlar yaratılır. Böylece Allah, sincapları ormanların yaşamasında ve büyümesinde de çalıştırmış olur…

- “Sincaplar kış uykusunda rüya görür mü?” diye soracak olursan, bilim insanları henüz bu konuda kesin bir şey söyleyemiyorlar. Ama belki de rüyalarında fındık ağaçlarında koşuyorlardır:)

Kirpiler:

O sevimli ve kendilerini tehlikeden korumak için dikenlerini kullanan, hatta bazen kıvrılıp dikenli bir top haline gelen minik arkadaşlarımız kirpiler de kış uykusuna yatanlardan. Fakat bazı bilim adamları onların kış uykusuna yatmadıklarını, yuvalarında dinlendiklerini de söylerler. Öyle de olsa o kadar uzun dinlenirken büyük ihtimalle uyuyorlardır değil mi?..

Kirpiler yaprak ve otlardan yaptıkları yuvalarında uyurlar. Genelde Nisan ayında, havalar ısınınca uyanıp hemen böcek ve solucan aramaya başlarlar.

“Kirpiler kış uykusunda üşürler mi?” diye merak edersen; vücutları kalın bir yağ tabakasıyla kaplı olduğu için, onlara verilen bu özellik sayesinde soğuktan korunurlar.

Yılanlar ve Kertenkeleler:

Soğukkanlı sürüngenler olan yılanlar ve kertenkeleler, kışın toprakta kazdıkları derin çukurlarda veya kaya kovuklarında uyurlar.

Yılanlar, kış uykusu sırasında neredeyse hiç hareket etmezler. Onlar için kış, uzun bir dinlenme dönemidir.

Bazı yılan türleri de sıcaklıklarını daha uzun süre koruyabilmek için toplu halde kış uykusu uyurlar. Bazen yüzlerce, hatta binlerce yılan bir çukurun içinde birbirine dolanarak uyurlar.

Havalar ısındığında, yani Nisan veya Mayıs gibi uyanırlar ve güneşin altında ısınmayı çok severler.

“Kertenkeleler kış uykusunda neden hiç su içmezler?” diye aklına gelirse, onların vücutları suyu çok iyi depolayacak özelliklerde yaratılır ve bu sayede uzun süre susuz kalabilirler.

***