Gökmen ile Uzayın Bilimsel Gerçekleri / Neptün

Neptün, Güneş Sistemi’nin sekizinci ve en uzak gezegenidir. Kütlesine göre ise en büyük üçüncü gezegendir. Neptün’ün atmosferinde %74 Hidrojen, %25 Helyum ve %1 oranında Metan Gazı bulunmaktadır. Metan gazı ve diğer küçük miktardaki gazlar Neptün’ün koyu mavi renkli görünmesine sebep olur. Neptün’ün yapısı Uranüs’e çok benzemektedir.

Neptün 19. Yüzyılda Keşfedildi!

23 Eylül 1846’da keşfedilen Neptün, deneysel gözlemlerden önce matematiksel tahminlerle bulunan ilk ve tek gezegendir. Kısa bir süre sonra da en büyük uydusu Triton keşfedildi. Kalan 12 uydusu ise ancak 20. yy’da görülebildi. Neptün şimdiye kadar sadece Voyager 2 uzay aracı tarafından ziyaret edildi.

-200 Derece!

-200°C gibi akıl almaz bir soğukluğa sahip olan Neptün, kendi etrafında 16 saatte dönebiliyor ama güneşe olan mesafesi az önce saydığımız gezegenlere göre çok uzak olduğu için dönüşünü 165 dünya yılında tamamlıyor. Katı bir yapısı olmadığı için kendi ekseni etrafında 18 saat gibi kısa bir zamanda dönmektedir.

Buzlu Bulut

Atmosferinde buzlu bulutlar ve güneş sisteminde şimdiye kadar ölçülebilen en hızlı rüzgârlar yer almaktadır. Ayrıca yüksek miktarlarda su, amonyak ve metan buzları onu diğer gezegenlerden ayıran özellikleridir.

Metan Gazı Gezegeni Mavileştirmiş

Neptün’ün iç katmanları, Uranüs’e benzer şekilde ağırlıklı olarak buz ve kayaç malzemelerden oluşmaktadır. Atmosferinin üst katmanlarında bulunan metan, gezegene mavi görüntüsünü vermektedir.

Kırmızı Büyük Koyu Leke

Uranüs’ün durağan atmosferinin aksine Neptün’ün atmosferi hareketli ve göze çarpan hava olayları ile dikkat çekmektedir. Bu atmosfer olayları, saatte 2100 km’ye varan hızlara sahip Güneş Sistemi’ndeki en güçlü rüzgârlar tarafından gerçekleştirilmektedir. Örneğin; 1989’daki Voyager 2 yakın geçişi sırasında gezegenin güney yarım küresinde Jüpiter’deki büyük kırmızı lekeye benzer büyük bir koyu leke gözlemledi.

Gezegenin Merkezi Çok Sıcak

Güneş’e olan uzaklığı nedeniyle, Neptün’ün üst atmosfer katmanları, -218°C’ye kadar düşen sıcaklığıyla Güneş Sistemi’ndeki en soğuk yerlerdendir. Bununla birlikte, gezegenin merkezi yaklaşık 5000°C kadar sıcaktır. Neptün, 1960’larda fark edilen ve 1989’da Voyager 2 tarafından kesin olarak onaylanan çok ince ve parçalı bir halka sistemine de sahiptir.

Hidrojen, Helyum ve Metan Gazı İle Dolu Gezegen

Neptün’ün atmosferi hidrojen, helyum ve metan gazından oluşmaktadır. Kızıl ışığı abzorbe eden metan gazı, gezegenin mavi görünmesine neden olur. Yüksek ve ince bulutlar atmosferin üzerinde seyrederler.

Neptün’ün Jet Hızında Esen Rüzgârları

Üst atmosferde büyük fırtınalara ve gezegenin her yerinde saniyede 600 metreye ulaşan hızlı rüzgârlar vardır. Beş yıl aralıksız devam eden fırtınaların görüldüğü bir gezegendir.

***

Uzayda Futbol Oynanır mı?

Alper Ağabey’e mavi bilyemiz dünyamıza dönüşü sonrasında ilginç bir soru yöneltildiğini duydum: “Uzayda futbol oynanır mı?”

Bir deneyde bunu göstermeye çalıştığını anlatan Alper Ağabey, soruya esprili bir yanıt verdi: “Evet uzayda futbol oynanır, topa vurduğunda istediğin kadar uzağa gönderebilirsin, o yüzden güçlü bir kaleci lazım…”