Dolambaçlı Atasözleri

Zenginin her sözüne “belî”; zengin değilse ne söylese “deli” derler. 

Anlamı: İnsanlar, ünlü, makam sahibi ve özellikle de zengin olanların sözünde değer verirler; hatta doğru da olsa, yanlış da olsa onların söz ve yaptıkları herkes tarafından kabul görür. Ama fakirlerin sözü kabul görmez, dinlenilmez ve değer de verilmez. Hatta anlaşılmayan değerli sözleri için, zırvaladıkları kabul edilip, deli yerine bile konurlar. Bu atasözü bu haksız tutumu eleştirmek için söylenir.

***

Terziyi memleketinden kovmuşlar, “iğnem yanımda” demiş. 

Anlamı: Allah herkese farklı yetenekler verir; insana düşen bu yeteneklerini geliştirmek, bir iş ve meslek sahibi olmaktır. Bu atasözü, bir bilgisi ve mesleği olanların her şeylerini kaybetseler de ellerinde meslekleri olduğu için bu zorlukları aşabilecekleri ve durumlarını düzeltebileceklerini anlatmak için söylenir.

***

Fareye dediler: “Bu delikten çık, o deliğe gir.”; Fare dedi ki: “Şunun hikmetini bir deyiverin.” 

Anlamı: Birisi durduk yere tekliflerde bulunuyor, şunu yap, bunu yap diye akıl veriyorsa, orada durup düşünmek lazımdır. Belki de kötü niyetle insanı zarara uğratmak veya kendi çıkarı için yönlendirmek istiyordur. Bu atasözü, bir işin, bir şeyin gerekçesini anlamadan, başkası dedi diye yapılmasının yanlış olduğuna dikkat çekmek için söylenir.