Ahtapotlar

Bir uzaylı gibi görünür. Diğer hayvanları taklit edebilir. 

Bir saniye içinde rengini, şeklini ve hatta boyutlarını bile değiştirebilir. 

Ahtapot, belki de insanların keşfedemeyecekleri kadar zeki, esrarlı bir mahlûk.

Her şeyi binbir hikmetle yaratan Allah (cc) her yarattığı mahlûkunu belli görevler için yaratıyor ve bu görevler için gerekli her şeyi de veriyor. Yani bu açıdan zekâ, bir kazanım değil, ihtiyaç kadar verilen bir araçtır. 

Şimi merak edip bir biyologa, dünyadaki en zeki hayvanların hangileri olduğunu sorsak, kısaca şöyle bir liste çıkaracaktır: atlar, köpekler, yunuslar, domuzlar, maymunlar gibi memeliler; ayrıca karga, kuzgun gibi bazı kuşlar. Ancak bazı bilim adamları, aslında dünyadaki en zeki hayvanlardan birinin de ahtapotlar olduğuna inanıyorlar.

…

Ahtapotların sekiz kolunun olduğunu ve düşmanlarından kaçmaya çalışırken mürekkep püskürttüğünü herkes bilir. Ama onlar hakkında daha pek çok ilginç gerçekler vardır. 

Mesela bazı ahtapotların kolları dokuz metreye kadar uzayabilir, oldukça da kuvvetlidir. Üstelik, ahtapot bir kolunu kaybettiğinde, yerine yenisi çıkacak özellikte yaratılırlar. Tıpkı kuyruğunu kaybeden bir kertenkelede olduğu gibi… 

Ayrıca ahtapotun tam üç kalbi vardır. Gözleriyse, bir deniz canlısından çok bir memelinin gözlerine benzer bir şekilde yaratılır. 

Ahtapotlar kaçmakta da uzmandır. Oldukça yumuşak ve esnek yaratılan vücutları sayesinde, gözlerinden daha küçük olmayan deliklerden geçerek kaçabilirler. 

Ahtapotların sürprizleriyle ilgili buna benzer hikâyeler anlatan pek çok biyolog vardır: Öğle yemeğinden sonra odasına geldiğinde, ahtapotun akvaryumunu boş bulur ve onu aramaya koyulur. Ahtapot ise bir çaydanlığın demliğinin içinde saklanmış ya da kitap raflarını tırmanmaktadır!..

…

Son zamanlara kadar ahtapot zekâsı hakkında çok az şey biliniyordu. Elbette bunun bazı sebepleri var: 

İlk olarak, ahtapotların, ırmakların ve denizlerin ta dibinde yaşaması—ki buralar, araştırmacılar için pek de çekici yerler olmasa gerek. İkincisi ise, ahtapotların pek de sosyal hayvanlar olmamaları. Bu yüzden onların sosyal ilişkilerini araştırmak zor oluyor. 

En önemli sebep ise, belki de ahtapot zekâsını anlamanın insanlar için kolay olmaması. Çünkü, fare, köpek gibi hayvanları gözlemlediğimizde, genelde davranışlarını belirgin bir şekilde anlayabiliriz. Fakat ahtapotlar çok farklıdır. Bir ahtapotun ne yapacağını tahmin edebilmek için, bilim adamlarının, hayal gücünü epey zorlamaları gerekir.

Bugün bile ahtapot beyni bir sırdır. Ahtapotların çok kompleks bir sinir sistemleri vardır. Son zamanlardaki araştırmacılar, ahtapotların her bir kolunda zekâ belirtisi olduğunu söylüyor. Bunun yanında, belki bir kedininki gibi iyi hafızaya sahip oldukları da söyleniyor. 

Bazı ahtapotların laboratuarlarda nesnelerle oyuncak gibi oynadıkları görülür. Bu, tabii ki bir zekâ belirtisidir. Bazıları da kavanoz açmak gibi karmaşık işleri bile başarabiliyorlar.

…

Ahtapotlar hakkındaki en çarpıcı özellik ise, hiç şüphesiz renklerini ve vücutlarının kalıbını değiştirebilme kabiliyetleridir. Bunları, kendilerini gizlemek ve diğerleriyle iletişim kurmak için yaparlar. Bir saniyeden daha kısa bir süre içerisinde görünüşlerini tamamıyla değiştirebilirler. Çizgili bir ahtapot, âniden benekli olabilir. Kaya, kum ya da plankton gibi görünmek için de formunu değiştirebilir. 

Bir bilim adamı, bir keresinde yedi saatlik beslenme süresi içinde görünümünü yaklaşık bin defa değiştiren bir ahtapot gözlemledi! Tehlikeli bir avcı gibi görünmek için görünümünü değiştirebilir; hatta onun yüzme tarzını bile taklit edebilir.

Öyle görünüyor ki, mesele hayvanlardaki değil, insanlardaki sınırlamalar! İnsan bir ahtapota sadece değişik bir hayvan olarak bakınca şaşırtıcı buluyor. Fakat asıl anlamını, onu böyle yaratan Allah’ın sanatını takdir ettiğinde buluyor. Çünkü görüyoruz ki, her şeyi en güzel şekilde terbiye edip yaşatan Allah, yaratmanın her türlü örneğini böyle farklı canlıları yaratarak gösteriyor.