Arı Orkidesi / Bitki Uzmanının Notları

KÜNYE

TAKIM: Malpighiales / Söğüt takımı

AİLE: Orchidaceae / Salepgiller

BİLİMSEL ADI: Ophrys apifera 

TÜRKÇE ADI: Arı orkidesi, Arı salebi

Bu bitki Akdeniz havzası ile Avrupa’dan Kafkasya’ya kadar olan bölgede doğal olarak yayılış gösterir. 0-700 m yüksekliklerde, çalılık, makilik, ormanlık alan sınırlarında ve çayırlarda görülür. 

Boyu 20-50 cm olan bitkinin üzerinde arıya benzeyen 3-8 adet çiçeği vardır. Arı orkidesinin çiçekleri Mayıs-Haziran aylarında açar. Çanak yaprakları menekşe gül/beyazımsı renklidir. Taç yaprakları ise yeşilimsi ya da morumsu renkte olup kadifemsidir. 

Biliyor musunuz?

Çiçekleri görünüm olarak bal arısının (Apis mellifera) karın bölgesini andırmasından dolayı bitkiye Latincede “arı taşıyan” anlamına gelen “apifera” adı verilmiştir. Çiçek üzerindeki tüyler arının kanatlarını andırmaktadır.

Arı orkideleri Eucera cinsi arılarla tozlaşır. Arı orkidesi çiçeği bir erkek arıyı cezbedecek bir desen ve kokuda yaratılmıştır. Öyle ki arılar gerçek arı ile taklidi arasında bir ayırım yapamazlar. Arı çiçeğe konduğu zaman, orkidenin çiçek tozu ile temasta bulunur. Böylece çiçek tozlarını alan arı, aynı cinsten olan diğer orkidelere uçarak tozlaşmaya yardımcı olur. Bu durum Allah’ın yeryüzüne koymuş olduğu YARDIMLAŞMA KANUNU’nun bitkilerle böcekler arasındaki en güzel örneklerinden birisidir.

Düşünelim: 

Görmeyen, ilimden ve sanattan da anlamayan bu çiçekler nasıl olur da bir arıyı taklit edebilirler?

Allah’ın bitkilere bahşetmiş olduğu bu şaşırtıcı taklit özelliği bazı bitkilerde üremeye yardımcı olurken bazılarında da düşmanlarına karşı bir savunma mekanizması olarak kullanılır. Bu tip bitkiler diğer bitkilerin ya da böceklerin birçok özelliklerini (renk, şekil, koku vs.) taklit eder şekilde yaratılırlar. Arı orkidelerinde olduğu gibi canlıların gerek renk, gerekse desen bakımından bir bitkiyi veya bir hayvanı taklit etmesine MİMİKRİ denir.